- Фæлдисындзинад
-
Фæлдисындзинад – туджджынты хæрамдзинадæн кæрон скæныны æгъдау, марæджы мыггагæн нымад цыдис æгад хъуыддагыл. Фæлдисындзинады æгъдауæй пайда кодтой, кæд æмæ-иу туджджынтæ æхсæнады зæрдиаг архайд сæ бафидауынæн ницæмæ æрдардтой кæнæ-иу æфхæрд баййафæг бинонтæ фæлдисындзинадæй уæлдай ницæуыл разы кодтой. Фæлдисындзинады сæйрагдæр хай уыдис, марæгæй, кæй амардта, уый ингæныл туг рауадзын; уыцы æгъдау хуындис фæлдисындзинад æмæ йæ æххæст кодтой афтæ: маргæ-иу кæмæй акодтой, уыцы мыггаджы хистæр-иу Хуыцаумæ скувгæйæ, туджджынтæй æмæ хъæубæстæй ингæны раз чи æрæмбырд ис, уыдонæн æгъдаумæ гæсгæ, цы ‘мбæлдис, уый куы загъта, уæд-иу фæсаджил кодта марæджы кæнæ йе’ фсымæры хъус (кæд æмæ-иу марæг æгас нал уыдис, уæд) ингæныл-иу марæджы тугæй куы ‘ркалдис, уæд уый уыдис туг райсыны нысан. Ацы фæтк сæххæст кæныны фæстæ-иу туг исыны хъуыддаг банцадис. Кæд æмæ-иу дыууæрдыгæй дæр цалдæргай лæгты туг ныккалд, уæд-иу фæлдисындзинады фæтк æххæст кодтой, туджджынты хæрамдзинады сæраг аххосджын чи уыд, ууыл, кæд æмæ-иу æгас нал уыд, уæд та – йæ хæрз хæстæгыл. Фæстæдæр фæлдисындзинады æгъдау иу цасдæр аивта. Фæцух дзы кодтой символикон туг уадзын: æгъгъæдыл нымадтой, марæг-иу сау дарæсы, бæгъæмсарæй, кæй амардта, уый ингæны цурмæ куы бацидис. Ам-иу æхсæны лæгтæй иу æмæ зианы мыггаджы хистæр Хуыцаумæ куы скуывтой æмæ дыууæ туджджын мыггагæй чи фæмард, уыдон ном куы ссардтой, æмæ æгъдаумæ гæсгæ цы ‘мбæлдис, уый куы загътой, уæд-иу зианы хæстæджытæ марæгæн ныххатыр кодтой; уый фæстæ-иу ацыдысты зианы хæдзармæ, ам-иу марæджы хардзæй æрæвæрдтой хæрнæджы фынг марды номыл. Этнографион литературæйы иуæй-иу хатт фæлдисындзинад рæдыдæй хи фæлдисыны æгъдауимæ иу рахонынц.
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.